| W obszarze stwierdzono obecność 4 siedlisk wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej oraz stabilnej populacji 2 gatunków wymienionych w Załączniku II i IV tejże Dyrektywy. 2330 Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi Siedlisko wykształciło się na wydmach i płaskich terenach równiny, obejmując swoim zasięgiem cały obszar Natura 2000. Dominującym gatunkiem w płatach jest szczotlicha siwa (Corynephorus canescens), której towarzyszą takie gatunki jak: jastrzębiec kosmaczek (Hieracium pilosella), szczaw polny (Rumex acetosella), sporek wiosenny (Spergula vernalis), macierzanka piaskowa (Thymus serphyllum), kostrzewa owcza (Festuca ovina), mietlica pospolita (Agrostis capillaris), turzyca wrzosowiskowa (Carex ericetorum), nawłoć pospolita (Solidago virgaurea), sit rozpierzchły (Juncus effusus). Płaty siedliska budowane są też przez liczne gatunki porostów m.in.: Cladonia mitis, Cladonia subulata, Cladonia uncialis, Cetraria aculeata, Cetraria islandica oraz mszaki: Polytrichum piliferum, Ceratodon purpureus. W płatach wykazujących zaburzenia i zdegenerowanych, obecne są gatunki ekspansywne i obce takie jak: trzcinnik piaskowy (Calamagrostis epigejos), wrzosowiec cienkoskrzydełkowy (Corispermum leptopterum) oraz stokłosa dachowa (Bromus tectorum), a także robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia), wierzba kaspijska (Salix acutifolia), czeremcha amerykańska (Prunus serotina). Widoczna jest również obecność brzozy brodawkowatej (Betula pendula) i sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris). Biorąc powyższe pod uwagę, reprezentatywność uznano jako doskonałą (A), zaś stan zachowania siedliska oceniono jako średni (C). Względna powierzchnia siedliska przyrodniczego w obszarze nie przekracza 2% (1,14 %) ogólnej powierzchni pokrytej przez ten typ siedliska przyrodniczego w obrębie kraju, w związku z czym parametr ten również otrzymał ocenę C. Ocenę ogólną określono metodą najlepszej oceny eksperckiej i nadano jej wartość znaczącą – C. Oceny stanu zachowania siedliska dokonano w oparciu o dokumentację planu zadań ochronnych [1].4030 Suche wrzosowiska (Calluno-Genistion, Pohlio-Callunion, Calluno-Arctostaphylion) Płaty wrzosowisk wykształciły się głównie u podnóży wydm oraz na terenie płaskich, dość wilgotnych, piaszczystych obszarów równiny. Na terenie płatów dominuje wrzos (Calluna vulgaris), towarzyszą mu głównie kostrzewa owcza (Festuca ovina), z mchów rokietnik pospolity (Pleurozium schreberi), a w miejscach zniszczenia runi również szczotlicha siwa (Corynephorus canescens). Skład gatunkowy płatów różni się w zależności od głębokości poziomu wód gruntowych. Na łagodnych stokach wydm, z głębiej zalegającymi wodami podziemnymi, wykształcają się wrzosowiska borealno-kontynentalne z mącznicą (Arctostaphylo-Callunetum), charakteryzujące się znacznym bogactwem gatunkowym porostów. W miejscach z płytko położonym poziomem wód gruntowych (0,5-0,8m) kształtują się zbiorowiska o charakterze suboceanicznym (Pohlio-Callunetum), z bogato rozwiniętą warstwą mszystą. Na terenie płatów ma miejsce ekspansja drzew, głównie brzozy brodawkowatej (Betula pendula), sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris), rzadziej dębu szypułkowego (Quercus robur), a w miejscach wilgotnych również topoli osiki (Populus tremula). Widoczna jest również obecność gatunków obcych, w tym inwazyjnych jak czeremcha amerykańska (Prunus serotina) i robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia). Biorąc powyższe pod uwagę, reprezentatywność uznano jako doskonałą (A), zaś stan zachowania siedliska oceniono jako średni (C). Względna powierzchnia siedliska przyrodniczego w obszarze nie przekracza 2% (0,20%) ogólnej powierzchni pokrytej przez ten typ siedliska przyrodniczego w obrębie kraju, w związku z czym parametr ten również otrzymał ocenę C. Ocenę ogólną określono metodą najlepszej oceny eksperckiej i nadano jej wartość znaczącą – C.Oceny stanu zachowania siedliska dokonano w oparciu o dokumentację planu zadań ochronnych [1]7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea)Siedlisko wykształciło się w bezodpływowych obniżeniach terenu powstałych w obrębie pasa wydmowego. Na części płatów (np. rez. Bagno Jacka) wciąż widoczne są ślady wydobycia torfu, które prowadzono na tym terenie w niewielkiej skali nawet do lat sześćdziesiątych XX w. W obrębie płatów siedlisko jest dość jednorodne, na większości powierzchni budowane głównie przez wełnianki (wełnianka wąskolistna (Eriophorum angustifolium) i rzadziej wełnianka pochwowata (E. vaginatum)), turzyce (turzyca dzióbkowata (Carex rostrata), turzyca nitkowata (C. lasiocarpa), rzadziej turzyca sztywna (C. elata)) i torfowce (dominacja torfowca kończystego (Sphagnum fallax) w warstwie mszystej). W części, płaty siedliska rozwinęły się w postaci mszarów trzęsawiskowych. Na większości powierzchni siedliska stwierdzono ekspansję drzew i krzewów (brzoza omszona (Betula pubescens), brzoza brodawkowata (B. pendula), wierzba szara (Salix cinerea), olsza czarna (Alnus glutinosa)), a na najbardziej przekształconych stwierdzono obecność trzcinnika lancetowatego (Calamagrostis canescens). Postępująca sukcesja przyspieszona została przez niedobory wody na całym obszarze, wynikające z zaburzeń w układzie hydrologicznym terenu (ujemny bilans wodny, powiększający się lej depresji wokół aglomeracji warszawskiej). Biorąc powyższe pod uwagę, reprezentatywność uznano jako doskonałą (A), zaś stan zachowania siedliska oceniono jako średni (C). Względna powierzchnia siedliska przyrodniczego w obszarze nie przekracza 2% (1,73%) ogólnej powierzchni pokrytej przez ten typ siedliska przyrodniczego w obrębie kraju, w związku z czym parametr ten również otrzymał ocenę C. Ocenę ogólną określono metodą najlepszej oceny eksperckiej i nadano jej wartość znaczącą – C.Oceny stanu zachowania siedliska dokonano w oparciu o dokumentację planu zadań ochronnych [1]91T0 Sosnowy bór chrobotkowy (Cladonio-Pinetum i chrobotkowa postać Peucedano-Pinetum) Płat boru chrobotkowego (Cladonio-Pinetum) wykształcił się na stoku niewielkiej wydmy, z luźnym drzewostanem sosnowym (sosna zwyczajna Pinus sylvestris), pochodzącym najprawdopodobniej z naturalnej sukcesji. Charakteryzuje się płatowanym runem, z niewielkim zwarciem chrobotków (Cladonia spp.), pozostających jednak w dobrej kondycji. Charakterystyczną cechą płatu jest obecność na jego terenie gatunków nieleśnych. Związane jest to z niską grubością warstwy organicznej (poziom O). Taka grubość jest jednak odpowiednia i dobrze rokuje trwałości płatu. Z uwagi na regres siedliska 91T0 w regionie (Zaniewski i in. 2012), wartość płatu jest duża. Teren pozostałych borów sosnowych, zlokalizowanych na piaskach wydmowych poza płatem w granicach obszaru Natura 2000 Poligon Rembertów nadaje się do przywracania borów chrobotkowych. Biorąc powyższe pod uwagę, reprezentatywność oceniono jako znaczącą (C), zaś stan zachowania siedliska oceniono jako średni (C). Względna powierzchnia siedliska przyrodniczego w obszarze nie przekracza 2% (0,01%) ogólnej powierzchni pokrytej przez ten typ siedliska przyrodniczego w obrębie kraju, w związku z czym parametr ten również otrzymał ocenę C. Ocenę ogólną określono metodą najlepszej oceny eksperckiej i nadano jej wartość znaczącą – C. Oceny stanu zachowania siedliska dokonano w oparciu o dokumentację planu zadań ochronnych [1]1188 kumak nizinny Bombina bombinaWystępowanie gatunku na Poligonie Rembertów notowano w latach 2008 i 2011 r. Niniejsze obserwacje potwierdziły także badania prowadzone w 2012 r. w związku z przystąpieniem do sporządzenia planu zadań ochronnych oraz w 2018 r. podczas prac związanych z uzupełnieniem stanu wiedzy o obszarze Natura 2000. W 2018 r. stwierdzona populacja kumaka w granicach obszaru wynosiła ok. 93 odzywających się samców oraz ok. 130 samców w jego otoczeniu. Siedlisko kumaka stanowią niewielkie, wypełnione wodą zagłębienia terenu, rozlewiska oraz zbiorniki wodne charakteryzujące się występowaniem m.in. płycizn. W przypadku części stanowisk zidentyfikowano w otoczeniu stanowisk postępujący proces sukcesji wtórnej (zadrzewienia, szuwar), ograniczający dostęp światła do zbiorników. Wielkość populacji gatunku i jej zagęszczenia w stosunku do populacji krajowej nie przekracza 2% a co za tym idzie parametr stanu populacji otrzymał ocenę C, zaś stan zachowania ocenę dobrą (B). Stanowisko gatunku nie należy do izolowanych, dlatego też parametr izolacji oceniony został na poziomie C (populacja nieizolowana w obrębie rozległego obszaru występowania gatunku). Ocenę ogólną określono metodą najlepszej oceny eksperckiej i nadano jej wartość znaczącą – C. Oceny stanu zachowania siedliska dokonano w oparciu o dokumentację planu zadań ochronnych [1,2]1166 traszka grzebieniasta Triturus cristatus Obecność gatunku w obszarze została wykazana na podstawie wyników prac Wojewódzkiego Zespołu Specjalistycznego, w 2008 r. Późniejsza weryfikacja danych wykazała jednak, iż zidentyfikowane wówczas pojedyncze stanowisko nie zostało ostatecznie objęte granicami obszaru Natura 2000. Dane literaturowe wskazują także, że traszka grzebieniasta była wypuszczona do Bagna Jacka w 1990 r. Obszar ten jednak nie jest dogodny dla występowania tego gatunku z uwagi na nieodpowiednie pH wody (zbyt kwaśne) oraz zbyt duży udział ryb. Brak występowania gatunku w obszarze potwierdzają wyniki badań prowadzone w 2012 oraz 2018 r. wskazujące na nieoptymalne warunki siedliskowe do występowania gatunku. Niemal w całym obszarze Natura 2000 można zauważyć liczne stanowiska wędkarskie, co świadczy o wciąż licznej populacji ryb w zbiornikach obszaru (traszka grzebieniasta ma wyjątkowo niską tolerancję na obecność ryb). Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że:- brak jest danych literaturowych i innych, historycznych opracowań przyrodniczych wskazujących na występowanie licznej lub stabilnej populacji gatunku w granicach obszaru, - przeprowadzone badania ukierunkowane na wykrycie traszki grzebieniastej (2012 i 2018 r.) nie potwierdziły obecności tego gatunku w obszarze,- wiodącymi czynnikami siedliskowymi ograniczającymi występowanie traszki grzebieniastej w obszarze są obecność ryb, naturalne zakwaszenie i zbyt niska troficzność pozostałej części zbiorników wodnych, gdzie ryby nie występują;- możliwość pojawienia się traszek grzebieniastych (np. przez naturalny pojaw lub sztuczne wsiedlenie, czy też wzrost liczebności niewielkiej i niewykrytej dotąd populacji w sąsiedztwie obszaru jest znikoma ze względu na znaczną izolację obszaru wynikającą z silnego zalesienia wokół i postępującej rozbudowy infrastruktury stołecznej w rejonie obszaru (ze wszystkich kierunków poza wschodnim infrastruktura się rozbudowuje i zagęszcza odcinając i tak nikłe drogi ewentualnego napływu osobników z tych kierunków)/W związku z powyższym należy uznać, że gatunek został umieszczony w SDF w wyniku pierwotnego błędu naukowego i jego dalsze listowanie nie znajduje uzasadnienia. Z tego względu zasadnym jest podjęcie działań w kierunku wykreślenia traszki grzebieniastej z listy gatunków występujących w obszarze. Wniosek o usunięcie gatunku z listy przedmiotów ochrony obszaru oczekuje na akceptację Komisji Europejskiej. Wiążące zapisy co do kwalifikacji jako przedmiot ochrony znajdują się w punkcie 3.1.Oceny stanu zachowania siedliska dokonano w oparciu o dokumentację planu zadań ochronnych [1, 2]1042 zalotka większa Leucorrhinia pectoralisPierwsze informacje o występowaniu zalotki większej na terenie obszaru Natura 2000 pochodzą z lat 2010-2011. Dosyć liczne występowanie tego gatunku odnotowano również w trakcie badań prowadzonych w 2012 r. Wizyty terenowe przeprowadzane w okresie aktywności imagines pozwoliły stwierdzić każdorazowo co najmniej kilkanaście osobników tego gatunku, w tym również osobniki kopulujące (przy 5 kontrolach liczba osobników dorosłych wynosiła od 12 do 35). O skutecznym rozrodzie i stałym zasiedleniu obszaru Natura 2000 świadczy także fakt obecności larw zalotki większej w wodach tamtejszych torfowisk. W 2018 r. wyniki przeprowadzonych badań wskazują na obecność stabilnej populacji gatunku w obszarze, która znajduje tutaj bardzo dobre warunki do rozrodu i rozwoju. Obecność blisko położonych i niewielkich zbiorników wodnych w otoczeniu terenów leśnych (stanowiących swego rodzaju bufor) stanowi istotne dla regionu siedlisko zalotki większej. Populacja zalotki większej w obszarze Natura 2000 występuje w typowym dla gatunku siedlisku, zajmując niewielkie zbiorniki wodne w obrębie terenów torfowisk i w otoczeniu gruntów leśnych. Ogólna ocena populacji określona została jako niezadowalająca (U1), przy czym okresowo może wykazywać tendencję do oceny właściwej (FV). Ocena siedliska w obszarze (i na wszystkich 3 stanowiskach) określona została jako właściwa (FV), podobnie jak perspektywy zachowania. W przypadku oceny ogólnej jest ona determinowana przez ocenę populacji i również określona została jako U1 (wykazując tendencję do okresowej oceny FV). Posiadane dane wskazują na możliwą zmienność liczebności w kolejnych sezonach, co uznać należy za efekt naturalnej fluktuacji populacji zalotki większej. Z uwagi na dwuletni cykl życiowy przewidywać można, że zmienność taka (szczególnie w odniesieniu do obserwowanych imagines) może się powtarzać i spadek liczebności w jednym tylko sezonie nie jest tożsamy z pogorszeniem stanu ochrony tego gatunku. Wielkość populacji gatunku i jej zagęszczenia w stosunku do populacji krajowej mieści się w granicach 15%≥p≥2% (3,5-5%), a co za tym idzie parametr stanu populacji otrzymał ocenę B, podobnie stan zachowania gatunku (B). Stanowisko gatunku nie należy do izolowanych, dlatego też parametr izolacji oceniony został na poziomie C (populacja nieizolowana w obrębie rozległego obszaru występowania gatunku). Ocenę ogólną określono metodą najlepszej oceny eksperckiej i nadano jej wartość znaczącą – C.Za zasadne uznaje się uwzględnienie gatunku w SDF obszaru jako przedmiotu ochrony. Wiążące zapisy co do kwalifikacji jako przedmiot ochrony znajdują się w punkcie 3.2.Oceny stanu zachowania siedliska dokonano w oparciu o dokumentację planu zadań ochronnych [1, 3].6326 strzebla błotna Phoxinus (= Eupallasella) percnurusObecność populacji tego gatunku w granicach obszaru Poligon Rembertów stwierdzono po raz pierwszy w 2008 r. i od tej pory potwierdzano ten fakt przez kolejne dwa lata. Strzeblę błotną łowiono w liczbie kilku osobników jedynie w południowym zbiorniku rezerwatu przyrody „Bagno Jacka”. Równocześnie ze strzeblą błotną zawsze łowiono znacznie liczniejsze osobniki karasia srebrzystego Carassius gibelio. W 2011 r. przeprowadzono pierwsze kompleksowe badania stanu siedliska i stanu populacji strzebli błotnej w północnym i południowym zbiorniku rezerwatu „Bagno Jacka”, posługując się metodyką GIOŚ. W wyniku tych badań nie potwierdzono obecności strzebli błotnej w wodach rezerwatu, pomimo wysokiego poziomu wody (maks. około 1,5 m) we wszystkich badanych akwenach. Nieobecność ryb interpretowano jako bezpośredni efekt drastycznego spadku odczynu wody w zbiornikach rezerwatu, jaki nastąpił w okresie 2008-2011. O ile w 2008 r. w zbiorniku południowym notowano wartości 5,8-6,5 pH, to w późniejszym mierzono wartości 5,2 pH (2009 r.), 4,9 (2010 r.) i 4,6 (2011 r.). Badania wykonane w ramach prac nad PZO ponownie nie potwierdziły występowania tego gatunku – odczyn wody odnotowany czerwcu 2012 (okres tarła) wyniósł 4,90 pH, a w sierpniu 2012 r. - 4,84 pH. Według obecnej wiedzy wartością progową dla efektywnego rozrodu strzebli błotnej jest 5,0 pH. W świetle przytoczonych danych bezspornym jest, że poziom zakwaszenia wód w granicach obszaru Natura 2000 Poligon Rembertów całkowicie uniemożliwia trwałe bytowanie populacji strzebli błotnej. Nie ma zatem możliwości przywrócenia lub odtworzenia stanu populacji strzebli błotnej w obszarze Natura 2000. W związku z powyższym należy uznać, że gatunek został umieszczony w SDF w wyniku pierwotnego błędu naukowego i jego dalsze listowanie nie znajduje uzasadnienia. Z tego względu zasadnym jest podjęcie działań w kierunku wykreślenia traszki grzebieniastej z listy gatunków występujących w obszarze. Wniosek o usunięcie gatunku z listy przedmiotów ochrony obszaru oczekuje na akceptację Komisji Europejskiej. Wiążące zapisy co do kwalifikacji jako przedmiot ochrony znajdują się w punkcie 3.1.Oceny stanu zachowania siedliska dokonano w oparciu o dokumentację planu zadań ochronnych [1, 4].1337 bóbr europejski Castor fiberObecność gatunku została odnotowana podczas prac nad dokumentacją do planu zadań ochronnych (przekazy ustne, obecność zgryzów oraz kilkuletniego żeremia na obszarze Bagna Lisiego). Szacuje się, że bobry bywają w granicach obszaru Natura 2000 jedynie okazjonalnie. Z tego względu populację ocenia się jako nieistotną (D). Oceny stanu zachowania siedliska dokonano w oparciu o dokumentację planu zadań ochronnych [1].1308 mopek Barbastella barbastellusZimowisko mopka znajduje się w podziemnym schronie w uroczysku Złota Lipa na północny-zachód od Lisiego Bagna. W latach 2001-2009 zimowało tu od 0 do 3 mopków. Ostatni raz 3 zimujące osobniki odnotowano w 2004 r. W 2009 r. obserwowano 1 mopka. W trakcie nasłuchów prowadzonych wiosną i latem 2012 r. nie zarejestrowano obecności tego gatunku. Brak tego gatunku w okresie rozrodczym mógł być związany z brakiem w granicach obszaru Natura 200 lasów grądowych preferowanych przez ten gatunek. Niewykluczone, że w okresie rozrodczym gatunek występuje w lasach nad rzeka Długą. Z tego względu populację ocenia się jako nieistotną (D).Oceny stanu zachowania siedliska dokonano w oparciu o dokumentację planu zadań ochronnych [1]. |